آربیتراژ چیست؟

آربیتراژ چیست؟

آربیتراژ Arbitrage استراتژی معاملاتی پایدار در بازارهای مالی از جمله فارکس بوده و یقینا اولین سوالی که اکنون برای شما ایجاد شده است، معنی این کلمه است. در این مقاله به توضیح و بیان معنی این لفظ و استراتژی‌های آن در فارکس خواهیم پرداخت. این مقاله آربیتراژ را نه تنها برای فارکس، بلکه برای بورس ایران و بازار کار داخلی نیز توضیخ خواهد داد.

آربیتراژ چیست؟

در حقیقت، آربیتراژ به معنی خرید و فروش بصورت همزمان یک دارایی بوده و هدف از این معامله این است که خرید و فروش بتواند منجر به سود شود. این سود، از محل تفاوت ارزش‌ها در معاملات خرید و فروش ایجاد می‌شود. درست است که این نوع معامله یا به عبارت صحیح Arbitrage به خودی خود نوعی داد و ستد بوده که هدف آن سود کردن است، اما در واقع، این سود از تفاوت ارزش‌های یک محصول ثابت است.

• مطالب بیشتر: بهترین دوره پرایس اکشن

اختلاف قیمتی که مد نظر ما است ممکن از یکی از دو جهت باشد:

۱: از جهت لحظه انجام معامله یا موارد مشابه به دلیل تاخیر بروزرسانی قیمت یا دید آینده بازار

۲: از نظر دید مکانی در تفاوت ارزش یک محصول یا یک نماد یا یک شاخص در مکان‌های جغرافیای متفاوت.

معاملات آربیتراژ عموما بدون ریسک بوده و یا ریسک بسیار پایینی خواهند داشت و از همین رو، معامله گران بسیاری از گذشته تا هم اکنون که سال ۲۰۲1 میلادی است، به آن مشغول بوده، به شکلی که شیوه‌های معاملاتی آربیتراژ در فارکس آنقدر پیشرفته شده که معاملات سنگین توسط ربات‌ها یا همان اکسپرت آربیتراژ، صورت گرفته و این افراد از این استراتژی بصورت فوق العاده زیاد در حجم‌های بسیار بالا استفاده میکنند. اگر با مفهوم اکسپرت آشنا نیستید، می‌توانید مقاله اکسپرت فارکس را مطالعه نمایید.

مثالی از آربیتراژ در فارکس

تصور کنید ارزش سهام کمپانی  x در بازار نیویورک ۴۰ دلار بوده و ارزش همین سهم در بورس لندن ۴۰٫۰۵ دلار است. اگر شما در بازار نیویورک این سهم را خریداری و در بورس لندن (در همان لحظه) بفروشید، ۰٫۰۵ دلار (5 سنت) سود کرده‌اید. تا زمانیکه ارزش این دو در دو بازار نیویورک و لندن به یک عدد واحد نرسیده باشد، معامله گران از این اختلاف ارزش، به سادگی سود کسب کرده و برای خود، درآمزایی خواهند داشت.

انواع معاملات آربیتراژ

معاملات آربیتراژ داراش شکل‌های گوناگونی بوده که ما به مشهورترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

آربیتراژ دو گانه

این نوع آربیتراژ، مشابه مثالی است که در قسمت قبلی برای شما گفته شد که از اختلاف ارزش یک سهم، کالا، محصول یا نماد در دو بازار مختلف شکل گرفته و قابل استفاده است.

• مطالب بیشتر: تریلینگ استاپ در متاتریدر

آربیتراژ سه گانه

• این نوع آربیتراژ، شکل پیچیده‌تری داشته و در حقیقت بین سه ارز صورت می‌گیرد. سود آوری این نوع از معامله از اختلاف قیمت ایجاد شده بین این سه ارز ایجاد میشود. معمولا موقعیت‌های معاملاتی آربیتراژ سه‌گانه بسیار کمتر در بازار ایجاد شده و عموما توسط معامله گرانی مورد توجه قرار می‌گیرند که با ربات‌های فوق‌العاده حرفه‌ای بازار را تحت نظر دارند. در واقع، معاملات کلان با این نوع از Arbitrage عموما بصورت خودکار و توسط اکسپرت‌های آربیتراژ انجام می‌شود.

مثال برای آربیتراژ سه گانه( آربیتراژ چیست؟ )

این نوع از معامله توسط تریدرها به این شکل است که یک ارز را به یک ارز دیگر تبدیل کرده، سپس در معامله دوم، ارز دوم را به ارز سوم تبدیل کرده و در نهایت، ارز سوم را در معامله‌ای جدید به ارز اول تبدیل می‌کنند. شاید بگوید این کار چه سودی دارد؟! اما یقینا با مطالعه ادامه این مثال شوکه خواهید شد.

تصور کنید جفت‌ارزهای EUR / USD و EUR / GBP و GBP / USD به ترتیب ۱٫۱۸۳۷ و ۰٫۷۲۳۱ و ۱٫۶۳۸۸ ارزش داشته باشند. در این حالت، یک تریدر فارکس می‌تواند یک مینی لات یورو را به قیمت ۱۱،۸۳۷ دلار خریداری کند. سپس تریدر می‌تواند ۱۰،۰۰۰ یورو را به ۷،۲۳۱ پوند انگلیس تبدیل نماید.

در نهایت نیز ۷،۲۳۱ پوند انگلیس (GBP) را به ۱۱،۸۵۰ دلار آمریکا تبدیل کرده و سود ۱۳ دلار در هر معامله را به دست آورد. همین تجارت با استفاده از لات‌های عادی (به جای مینی لات ها) ۱۰۰،۰۰۰ میتواند ۱۳۰ دلار سود ایجاد کند.

آیا Arbitrage سودآور است؟( آربیتراژ چیست؟ )

بله. چرا اینگونه است؟ متوجه نشدید؟ بسیار ساده است، این شکاف قیمتی در بازار به دلایل متفاوت چون تغییر ناگهانی قیمت یا نوسان‌های کوچک ایجاد شده و البته به این معنی نیست که این حالت همیشه در بازار موجود است. اما به وفور ایجاد شده، اما پس از بازه زمانی کوتاهی، این شکاف‌های قیمتی پر خواهند شد. و این تریدرهای آربیتراژ هستند که با شناسایی درست و ورود سریع، قبل از پر شدن این شکاف‌های قیمتی وارد معاملاتی شده و پس از پر شدن آن‌ه،ا با سود از بازار خارج می‌شوند.

بخاطر اینکه برای شناخت این موقعیت‌ها و ورود و خروج سریع، به زمان زیادی نیاز نباشد، معامله گران حرفه‌ای و بزرگ Arbitrage، از اکسپرت‌های مخصوص آربیتراژ که محاسبات را به سرعت انجام داده و در صورت وجود موقعیت به سرعت وارد معاملات می‌شوند، استفاده میکنند.

کاربرد آربیتراژ در بورس و بازار ایران

در بازار آتی سکه ایران نیز می‌توان با آربیتراژ سود کرد. شاید این مورد را نیز باورتان نشود، ولی واقعا شدنی است. فرض کنید قیمت سکه نقدی در بازار ۱۱،۲۵۰،۰۰۰ تومان بودده و سر رسید آتی سکه برای ۶ ماه آینده ۱۱،۴۹۰،۰۰۰ تومان باشد. یعنی در هر سکه ۲۴۰،۰۰۰ تومان اختلاف در پایان هر سررسید وجود دارد.

خب شما از بازار ۲۰ سکه نقدی خریداری کرده به ارزش ۲۲۵،۰۰۰،۰۰۰ ملیون تومان و مبلغ ۲۲۹،۸۰۰،۰۰۰ هم بابت وجه الضمان یک فروش برای قرارداد آتی برای ۲۰ سکه را نزد کارگزار به امانت پرداخت می‌کنید. بدیهی است که بعد از ۶ ماه، شما با دریافت مجدد وجه الضمان سکه‌های خریداری شده را به بورس کالا تحویل داده و قرار داد آتی خود را تسویه کرده و از هر سکه مبلغ ۲۴۰،۰۰۰ هزار تومان دریافت می‌کنید.

عملا برای ۲۰ سکه ۴،۸۰۰،۰۰۰ تومان سود کسب کرده‌اید، بدون هیچگونه ریسک. البته باید مقداری نقدینگی داشته باشید تا در صورتی که آتی سکه دچار کمبود وجه الضمان ش،د بتوانید آنرا شارژ کنید. این صرفا یک مثال بود که بدانید حتی در بازار آتی سکه هم می‌توان از آربیتراژ سود کسب کرد هرچند از نظر من، بسته به سرمایه‌ای که درگیر شده، ارزشی ندارد. اما از جهت اینکه بدانید این استراتژی چقدر قوی است، مثال آنرا بیان کردم.

• مطالعه بیشتر: استراتژی معاملاتی (Trading Strategy)

آربیتراژ در بازار رمزارزها و بیتکوین

در بازار رمز ارزها و کریپتو هم میتوان از آربیتراژ استفاده نموده و سود کسب کرد. آربیتراژ بیتکوین نیز دارای شرایطی است که به شما توضیح خواهیم داد. آربیتراژ بیتکون، در واقع به خرید بیتکوین از صرافی یا اکسچنجی که قیمت این رمزارز در آن بسیار پایین بوده و فروش آنها در اکسچنجی که قیمت بیت کوین در آن نسبتا بالاتر است، گفته می‌شود. قیمت بیت کوین در هر صرافی متفاوت است؛ زیرا این بازار به طور مستقیم با اکسچنج‌ها ارتباط نداشته و حجم معاملات در بسیاری از اکسچنج‌ها به قدری کم است که قیمت آن‌ها با قیمت متوسط موجود در بازار تنظیم نیست.

نمونه ساده‌ای از آربیتراژ Arbitrage بیتکوین( آربیتراژ چیست؟ )

قیمت بیت کوین در کوین بیس (CoinBase) حدود ۱۰،۷۰۰ دلار و قیمت همین رمزارز در اکسچنج BTC-E حدود ۱۰،۶۸۶ دلار است. تفاوت بین این دو قیمت ۱۴ دلار بوده و این امر تقریبا فرصت مناسبی برای آربیتراژ است. در نظر بگیرید که شما ۱۰ بیت کوین از BTC-E خریده‌اید که هر یک با نرخ ۱۰،۶۸۶ دلار است. شما هر یک از آنها را در کوین بیس با نرخ ۱۰،۷۰۰ دلار می‌فروشید. برای هر بیت کوین، ۱۴ دلار سود به دست می‌آورید. بیایید با اعداد ریاضی آن را بررسی کنیم:

بنابراین می‌توان دید که با آربیتراژ بیت کوین فرصت مناسبی برای ایجاد درآمد انفعالی خواهید داشت، شما در یک معامله ۱۴۰ دلار سود کرده اید. اما این کار با موانع و محدودیت‌هایی مواجه است.